Bittensor là gì? Blockchain Layer 1 chuyên ứng dụng AI

1. Bittensor là gì? 

Bittensor là blockchain Layer 1 chuyên biệt cho trí tuệ nhân tạo (AI), cho phép các nhà nghiên cứu phát triển và chia sẻ mô hình Machine Learning trên mạng lưới. Dự án hoạt động như một lớp lưu trữ dữ liệu chung, trong đó các mô hình Machine Learning được tổ chức thành các Subnet, mỗi Subnet đảm nhận một nhiệm vụ riêng, chẳng hạn như xử lý ngôn ngữ, tạo hình ảnh hoặc phân tích dữ liệu.

Bittensor xây dựng một hệ sinh thái AI mở, nơi bất kỳ ai cũng có thể đóng góp mô hình hoặc dữ liệu, đồng thời nhận phần thưởng bằng token của dự án dựa trên hiệu suất đóng góp của họ đối với mạng lưới và người dùng.

*Machine Learning: Là hệ thống máy tính được huấn luyện trên bộ dữ liệu lớn. Ví dụ, ML có thể được dùng để nhận diện hình ảnh, dịch ngôn ngữ,…

2. Đội ngũ dự án

Đội ngũ Bittensor gồm các chuyên gia trong lĩnh vực Khoa học Máy tính, phần mềm và các lĩnh vực liên quan đến công nghệ. Các thành viên chủ chốt bao gồm:

Jacob Robert Steeves | Founder: Ông có bằng cử nhân Khoa học Ứng dụng và Khoa học Máy tính tại Đại học Simon Fraser. Từng đảm nhận vai trò Machine Learning Researcher tại Knowm Inc. và Software Engineer tại Google trước khi thành lập Bittensor.

Ala Shaabana | Co-Founder: Ông có bằng Tiến sĩ Khoa học Máy tính tại Đại học McMaster. Từng có kinh nghiệm làm Kỹ sư phần mềm tại firmChannel, VMware và Instacart.

Garrett Oetken | CTO: Ông có nền tảng học vấn về Khoa học Máy tính từ North Idaho College và Đại học Idaho. Garrett từng giữ các vai trò quan trọng tại Safeguard Equipment và đồng sáng lập Quantum Star Technologies vào năm 2017.

3. Nhà đầu tư

Bittensor chưa tham gia bất kỳ vòng gọi vốn nào. Tuy nhiên, đã có 3 quỹ đầu tư nổi bật trong thị trường là Polychain, Digital Currency Group và dao5 công bố nắm giữ hàng trăm triệu đô la giá trị token của dự án.

Vào ngày 07/08/2024, “Gã khổng lồ” quản lý tài sản Grayscale cho ra mắt quỹ đầu tư tín thác Bittensor, cung cấp cơ hội cho các nhà đầu tư tiếp xúc với token TAO, tính tới thời điểm hiện tại, quỹ đã thu hút dòng tiền hơn 6,2 triệu USD.

4. Sản phẩm của Bittensor là gì?

4.1 Sản phẩm chính

Bittensor cung cấp nền tảng và công cụ để nhà phát triển và nhà nghiên cứu cùng xây dựng, chia sẻ, và sử dụng các mô hình AI. 

Proof of Intelligence là cơ chế đồng thuận độc đáo của Bittensor. Thay vì giải các bài toán phức tạp (như PoW) hoặc staking (như PoS), cơ chế này yêu cầu các thực thể cung cấp mô hình AI có giá trị cho mạng. Phần thưởng được phân bổ dựa trên độ chính xác và giá trị của đầu ra.

4.2 Cơ chế hoạt động

Cấu trúc mạng lưới

Mạng lưới Bittensor được thiết kế gồm ba thành phần cốt lõi là Subnet, Bittensor App và Bittensor Platform:

– Subnet: Subnet (hay mạng con) là những mô hình Machine Learning được người dùng huấn luyện, có thể là bất kỳ mô hình nào như hỏi đáp, tạo video, tạo giọng nói,…miễn sao đáp ứng được nhu cầu người dùng.

Số lượng Subnet hiện tại bị giới hạn ở mức 32, tuy nhiên số lượng này sẽ tăng dần trong tương lai. Để đăng ký một Subnet cần phải khóa một số lượng TAO nhất định, số tiền này sẽ được hoàn lại nếu subnet bị hủy đăng ký.

• Validator: Có nhiệm vụ duy nhất là đánh giá các kết quả của Miner cung cấp.
• Miner: Có thể được coi là các server hay các node của Subnet, chịu trách nhiệm xử lý các yêu cầu từ người dùng. Các kết quả sẽ được gửi cho Validator đánh giá, đánh giá càng cao càng nhận được nhiều phần thưởng TAO và ngược lại.

– Bittensor App & End User: Là những App được xây dựng trên chính Subnet chọn và đây cũng là nơi người dùng cuối sẽ sử dụng. Ví dụ Subnet N1 làm về mảng hỏi đáp thì App được xây dựng ở trên thì cung cấp dịch vụ hỏi đáp.

– Bittensor Platform: Đóng vai trò là lớp cơ sở hạ tầng cho các Subnet và App xây dựng trên đó, từ đó tạo nên sự kết nối giữa các thành phần trong hệ sinh thái. Đảm bảo tính bảo mật, tính toàn vẹn dữ liệu, và khả năng mở rộng cho toàn bộ hệ thống.

Quy trình hoạt động

Người dùng sẽ có thể trải nghiệm sản phẩm khi Subnet sẵn sàng đưa vào sử dụng. Quy trình hoạt động được mô tả như sau:

1. Gửi yêu cầu: Người dùng thực hiện gửi yêu cầu thông qua ứng dụng.
2. Truyền tải thông tin: Validator tiếp nhận yêu cầu và chuyển các thông điệp này đến các Miner. Các Miner sẽ cạnh tranh để đưa ra kết quả chính xác và tối ưu nhất, sau đó gửi lại cho Validator.
3. Đánh giá kết quả: Validator tiến hành đánh giá các kết quả do Miner cung cấp, xếp hạng dựa trên mức độ phù hợp và ý nghĩa của kết quả. Kết quả tốt nhất sẽ được gửi trả lại người dùng.
4. Phân phối phần thưởng: Phần thưởng sẽ được chia dựa trên bảng xếp hạng hiệu suất. Miner đạt hiệu suất cao hơn sẽ nhận được phần thưởng lớn hơn.

4.3 Hệ sinh thái

Hiện tại đang có 32 Subnet đang hoạt động và chỉ có một vài Subnet đã cho ra mắt sản phẩm thực tế bao gồm các mô hình như nhắc nhở bằng văn bản, thu thập dữ liệu, tạo hình ảnh và lưu trữ. Một vài Subnet đã có sản phẩm nổi bật bao gồm:

• ChatNI: Hỏi & đáp tương tự như ChatGPT.
• Reply τensor: Trả lời bình luận tự động.

5. Tokenomics

5.1 Thông tin Token

5.2 Token Allocation

Lấy cảm hứng từ Bitcoin, Tokenomics của Bittensor được xây dựng để khuyến khích các hoạt động phân phối công bằng, đảm bảo các ưu đãi được thống nhất giữa những người tham gia mạng lưới. Những thực thể nhận được TAO thông qua đóng góp vào mạng lưới là Subnet, Miner và Validator.

Mỗi 12 giây, mạng lưới Bittensor sẽ đúc 1 TAO. Token này được phân phối cho các Subnet dựa trên mức độ đóng góp của chúng. Trong mỗi Subnet:

• 18% phần thưởng dành cho chủ sở hữu Subnet
• 41% dành cho Validator
• 41% còn lại cho Miner

Cứ như vậy, mỗi ngày có 7200 TAO (86.400 giây trong một ngày, 1 TAO cứ 12 giây) được tạo mới và phân phối dưới dạng phần thưởng. Đợt halving đầu đầu tiên sẽ diễn ra vào 10/9/2025. 

Bittensor áp dụng cơ chế Halving 4 năm/lần tương đương 10,5 triệu block, phần thưởng sẽ được giảm đi một nửa và dự kiến 21 triệu TAO được khai thác hết trong vòng 45 năm. Điều này đưa Bittensor được gọi là ‘ultra money’, có ý nghĩa là tài sản chỉ có số lượng nhất định và không được in thêm.

5.3 Token Use Case

Token TAO có hai tiện ích chính bao gồm:

• Phần thưởng: Đây là tiện ích chính của TAO, được dùng để trả thưởng cho các Miner và Validator tham gia vận hành mạng lưới.
• Staking và uỷ quyền: Các validator muốn tham gia vận hành mạng lưới cần phải stake một lượng TAO. Ngoài ra, người nắm giữ có thể uỷ quyền cho các validator sau đó nhận phần thưởng.

6. Roadmap

Lộ trình 2023 – 2024 như sau:

• Phân quyền dần dần: Giảm quyền kiểm soát giao thức khi mạng lưới phát triển và đạt trạng thái ổn định.
• Subnet: Bittensor sẽ hướng đến nhiều thị trường khác nhau, các Subnet như thu thập dữ liệu, huấn luyện mô hình AI và dự đoán thị trường chứng khoán sẽ được triển khai dần dần.
• Truy cập API: Hỗ trợ các doanh nghiệp dễ dàng kết nối và khai thác mạng lưới Bittensor.
• Đa phương thức: Cung cấp khả năng xử lý dữ liệu văn bản, hình ảnh, video và số liệu trong mạng lưới.

7. Tiềm năng và thách thức của Bittensor là gì?

Tiềm năng

• Thị trường AI phát triển: AI không chỉ là cơn sốt của ở thị trường truyền thống mà còn ở cả thị trường Crypto nhưng mới chỉ ở giai đoạn đầu, hàng trăm dự án được ra mắt trong khoảng 2 năm gần đây. Điều này chứng tỏ rằng AI sẽ là trọng tâm phát triển và không thể thiếu trong tương lai.
• Nổi bật trong mảng: AI trong Crypto được chia thành các mảng khác nhau. Xét riêng trong phân khúc AI Trainning, Bittensor đang dẫn đầu về hiệu suất mang lại, người dùng cũng như độ phổ biến.

Thách thức

• Phát triển bền vững: Mặc dù AI phi tập trung có triển vọng lớn, nhưng nó đối mặt với thách thức về độ xác thực của thông tin đầu ra, do tính phân tán của mạng lưới khiến việc kiểm soát chất lượng khó khăn hơn.
• Đối thủ cạnh tranh: Đối thủ của Bittensor trong thị trường thị trường Crypto bao gồm gensyn, Nirmooon, Kosen Labs,…Ngoài ra, các đối thủ ở thị trường truyền thống cũng là một thử thách lớn ChatGPT, Gemini.
• Phát thải lớn: Ở thời điểm hiện tại, mỗi ngày có 7.200 TAO được đúc tương đương 2.628.000/năm (1,84 tỷ USD). Đây là con số tương đối khá lớn, có thể tác đến giá của TAO.

8. Kênh thông tin của Bittensor

Twitter

Discord

9. Tổng kết

Bittensor hiện đang là một trong những cái tên nổi bật nhất trong lĩnh vực AI, thu hút sự tham gia đông đảo của các tổ chức sẵn sàng đóng góp tài nguyên để cùng phát triển. Trong bối cảnh AI ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống và các hoạt động của người dùng hiện nay, Bittensor sẽ là dự án đáng được quan tâm trong thời gian sắp tới.

Hy vọng qua bài viết này, 5 Phút Crypto đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về dự án Bittensor để có quyết định đầu tư đúng đắn nhất.