Blockchain là gì? Cơ hội đột phá với công nghệ mới tiềm năng

Blockchain là gì?

Blockchain có thể hiểu đơn giản là một “sổ cái điện tử online” dùng để ghi chép và lưu trữ thông tin, và điều đặc biệt là mọi người đều có thể xem sổ cái này, nhưng không ai có thể thay đổi được thông tin đã ghi trong đó.

Để hiểu rõ hơn về blockchain, hãy tưởng tượng một nhóm bạn chơi một trò chơi, trong đó mỗi người phải ghi chép điểm số của mình vào một cuốn sổ chung. Tuy nhiên, để đảm bảo không ai thay đổi điểm số của mình sau khi đã ghi, bạn có một quy tắc là mỗi khi ai đó ghi điểm mới vào sổ, họ phải ký tên và đưa mọi người xem để xác nhận.

Sau đó, bạn còn có một quy tắc khác: mỗi khi cuốn sổ đầy, bạn sẽ sao chép nó ra nhiều bản giống nhau và gửi cho tất cả mọi người. Vì vậy, mỗi người trong nhóm đều có một bản sao giống nhau của cuốn sổ, và ai cũng có thể kiểm tra điểm số của người khác.

Phương pháp này có 3 ưu điểm:

• Bất biến: Một khi bạn đã ghi điểm vào sổ và mọi người đã xác nhận, không ai có thể thay đổi điểm số của mình sau đó.
• Công khai: Mọi người đều có quyền xem và xác nhận các điểm số trong sổ.
• Không cần người quản lý: Không ai có thể thay đổi dữ liệu mà không bị mọi người phát hiện.

Trong blockchain, mỗi “cuốn sổ” đó là một “khối” (block), và các khối được liên kết với nhau theo một chuỗi, gọi là “chuỗi khối” (blockchain). Mỗi giao dịch mới (như việc ghi điểm trong ví dụ) là một khối mới, và khi khối mới được thêm vào, mọi người trong hệ thống (có thể là hàng nghìn người) đều có một bản sao giống hệt, đảm bảo rằng không có ai có thể thay đổi lịch sử các giao dịch đã xảy ra.

Công nghệ blockchain ra đời nhằm giải quyết vấn đề của xã hội khi quyền lực và sự tin tưởng nằm trong tay các tổ chức trung gian (ngân hàng, quỹ đầu tư, tập đoàn công nghệ …). Ví dụ như toàn bộ dữ liệu trong điện thoại của bạn được lưu trữ trên icloud, dữ liệu này được quản lý tập trung bởi Apple. Có nghĩa là Apple hoàn toàn có thể bán hoặc chia sẻ dữ liệu cá nhân của bạn mà bạn hoàn toàn không biết.

Khái niệm Blockchain cần được phân biệt rõ so với Crypto là một loại tiền tệ được mã hoá, luôn luôn nằm trên blockchain, có thể coi như là “nhiên liệu” để blockchain hoạt động.

Crypto là động lực chính để con người tham gia vào một hệ thống blockchain

Ở khía cạnh của một nhà đầu tư, chúng ta có thể đầu tư vào công nghệ blockchain mà không nhất thiết chỉ có một lựa chọn duy nhất là nắm giữ crypto của blockchain đó và chờ đợi tăng giá. Nhà đầu tư có thể lựa chọn xây dựng công việc kinh doanh, nghề nghiệp, cung cấp dịch vụ,… khi biết tận dụng các “tài sản” quý của blockchain là tính minh bạch, bất biến, độ bảo mật cao.

Tựu chung, hãy hiểu đúng về tiềm năng của blockchain, cùng đó, crypto có thể là ngách đầu tư thu hút nhất hiện tại, nhưng đó không phải là ngách đầu tư duy nhất mà công nghệ blockchain có thể mang lại.

Sự phát triển của Blockchain

Sự phát triển của công nghệ blockchain đã và đang có tác động sâu rộng đến lĩnh vực tiền mã hóa (crypto), thúc đẩy sự ra đời và phát triển của hàng ngàn loại tiền mã hóa và dự án liên quan. Công nghệ blockchain mang lại nhiều lợi ích như tính minh bạch, bảo mật, phi tập trung và khả năng chống lại sự kiểm duyệt, từ đó mở ra những cơ hội và thách thức mới cho thị trường crypto. 

Dưới đây là một số mảng thành phần gắn liền với sự phát triển của Blockchain: 

1. Tài chính phi tập trung (DeFi): Blockchain đã thúc đẩy sự bùng nổ của DeFi, nơi người dùng có thể thực hiện các giao dịch tài chính như vay, cho vay, giao dịch và kiếm lời mà không cần qua trung gian. Các giao thức DeFi cung cấp tính minh bạch và bảo mật cao, tạo điều kiện cho sự phát triển của một hệ sinh thái tài chính hoàn toàn mới. 

2. Non-fungible Tokens (NFTs): NFTs là một trong những ứng dụng nổi bật của blockchain, cho phép xác minh và giao dịch quyền sở hữu đối với tài sản số như nghệ thuật, âm nhạc, video và các tài sản kỹ thuật số khác. NFTs đã mở ra một thị trường mới, tạo cơ hội cho các nghệ sĩ và nhà sáng tạo nội dung. 

3. Layer 0 và layer 1: Layer 0 như Venom Network, Cosmos, Polkadot,…là nền tảng cơ bản của hệ sinh thái blockchain, cung cấp hạ tầng cơ bản cho các blockchain Layer 1 và các giải pháp mở rộng. Trong khi đó Layer 1 là nền tảng cung cấp cơ sở hạ tầng cho việc mở rộng layer 2 và các ứng dụng phi tập trung (dApps) và các giao dịch crypto. 

4. Các giải pháp mở rộng (Layer 2): Để giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng và phí giao dịch cao, các giải pháp Layer 2 như Polygon, Optimism, và Arbitrum đã ra đời. Những giải pháp này giúp giảm tải cho mạng lưới chính (Layer 1) và cải thiện hiệu suất giao dịch.

5. Interoperability (Tương tác chuỗi chéo): Các giao thức như LayerZero, Wormhole đang làm việc để cải thiện khả năng tương tác giữa các blockchain khác nhau, các khái niệm cross-chain, bridge được đưa ra cho phép các mạng lưới riêng lẻ có thể giao tiếp và trao đổi thông tin một cách hiệu quả. Ngoài ra có thể kể đến các sản phẩm hỗ trợ đa chuỗi khác như Stargate Finance, deBridge Finance, hay Zeus Network, mạng lưới xác minh giúp các chuỗi khối giao tiếp với nhau. 

6. Data Availability (Dữ liệu có sẵn): Gần đây, rộ lên xu hướng các dự án chuyển hướng sang Modular Blockchain và tập trung phát triển lớp Data Availability, được dùng để lưu trữ các thông tin và dữ liệu trên Blockchain. Trong quá trình hoạt động thì 3 lớp Execution, Settlement, Consensus đều cần có DA. 

7. Cung cấp dịch vụ: Trong quá trình vận hành và phát triển các blockchain, sẽ phát sinh các vấn đề cần giải quyết và sự xuất hiện của các giải pháp, dịch vụ này như một mảnh ghép không thể thiếu, giúp blockchain này càng phát triển mạnh mẽ hơn. Có thể kể đến như Mystiko Network cung cấp giao thức quyền riêng tư, Mind Network là mạng lưới kết nối các dịch vụ cung cấp cơ sở hạ tầng DePin, hay các blockchain explorer (BscScan, Etherscan,..) …

Bảng Thống Kê Các Layer, Network, Dự Án 

Sự phát triển của blockchain không chỉ thúc đẩy sự phát triển của thị trường crypto mà còn mở ra nhiều ứng dụng và cơ hội mới. Từ DeFi, DEX đến NFTs và các giải pháp mở rộng, blockchain đang cách mạng hóa cách chúng ta tương tác và giao dịch tài sản số. Với sự đổi mới liên tục và tiềm năng lớn, blockchain và crypto hứa hẹn sẽ tiếp tục là một trong những lĩnh vực đáng chú ý nhất trong tương lai.

Đọc thêm: Blockchain Layer là gì? Cách phân biệt Layer 0, 1, 2, 3

Hãy thay đổi tư duy

Khi bước chân vào đầu tư trong lĩnh vực blockchain và crypto, bên cạnh việc trau dồi kiến thức đa kênh, điều mà số đông hay mắc sai lầm là mang tư duy đầu tư của các kênh đầu tư truyền thông vào kênh đầu tư mới mẻ này.

Ở thế giới đầu tư truyền thống, các tổ chức muốn tham gia kinh doanh, gọi vốn phải đi qua các bước đăng ký, xác minh, báo cáo theo một quy trình riêng với các cơ quan hành chính ở từng quốc gia, khu vực. Nhờ quy trình “sàng lọc” này, các tổ chức, dự án có ý định xấu, lừa đảo đã một phần bị loại bỏ, dù không triệt để.

Tuy nhiên, trong thế giới blockchain và crypto, nơi không có bất kỳ thể chế trung gian nào, sẽ không có các bước “sàng lọc” như trên mà ai đó thay nhà đầu tư thực hiện. Mọi công tác kiểm tra, theo dõi, đánh giá đều sẽ nằm trong tay cộng đồng. Blockchain giúp loại bỏ các bên thứ 3, thì cũng là mảnh đất màu mỡ cho các cá nhân, tổ chức xấu tìm kiếm cơ hội trục lợi từ sự thiếu hiểu biết của người dùng.

Blockchain là gì : Mảnh đất màu mỡ hay công nghệ đầy rẫy hackers và lừa đảo

Vì vậy, nhà đầu tư cần xác định rõ tư duy, blockchain là nơi không phải bắt buộc tin vào ai (Trustless) và không phải xin phép (Permissionless) nên đừng hy vọng, mong chờ bất kỳ ai hay tổ chức nào thay chính bản thân chúng ta đánh giá các cơ hội đầu tư.

Hãy trang bị kiến thức chuyên sâu, lựa chọn dự án một cách thật sự khắt khe, thay vì lắng nghe những kỳ vọng về lợi nhuận hàng trăm, nghìn lần mà phớt lờ các rủi ro. Blockchain và crypto mang đến cơ hội về một thế giới tài chính tự do cho xã hội loài người hơn là một bức bình phong mỹ miều cho lối vận hành cũ. 

Như vậy, qua bài viết này, 5Money hy vọng đã giúp bạn tìm hiểu về blockchain là gì và sự phát triển của blockchain để làm hành trang kiến thức đầu tư của mình.