1. Dự án Cardano Catalyst là gì ?
Dự án Catalyst là một công cụ tiến bộ trên blockchain Cardano và là một trong những quỹ cải tiến phi tập trung lớn nhất trên thế giới. Quỹ đóng vai trò tiền đề cho sự phát triển của hệ sinh thái và được dẫn lối bởi cộng đồng Cardano.
Dự án Catalyst nhằm xây dựng các hệ thống cho phép blockchain Cardano tự duy trì bằng cách tạo ra một hệ sinh thái phát triển và tăng trưởng, với trọng tâm là quản trị phi tập trung (governance on-chain). Tại đây, cộng đồng Cardano lựa chọn các ý tưởng mang lại giá trị cho hệ sinh thái để cấp vốn, hình thành một vòng quay của sự phát triển bền vững và minh bạch.

Nguồn quỹ của Catalyst đến từ Cardano Treasury, kho bạc hiện có 1,5 tỷ ADA (khoảng 1,21 tỷ USD), một nguồn dự trữ khổng lồ và bền vững. Ở mỗi vòng tài trợ, một lượng ADA nhất định sẽ được trích từ kho bạc này để cấp vốn cho các đề xuất. Ở hai vòng cấp vốn gần nhất, Fund 10 và Fund 11, 50 triệu ADA mỗi Fund đã được cấp cho các đề xuất.
2. Lý do bạn nên tham gia Catalyst
Đầu tư không dùng tiền: bạn không cần phải bỏ tiền túi để tham gia đầu tư, bạn chỉ cần có ý tưởng để đóng góp giá trị vào hệ sinh thái Cardano. Quỹ Catalyst sẽ cấp vốn bằng ADA cho đề xuất của bạn. Bên cạnh đó, bạn có thể tham gia ở vị thế là người đánh giá các dự án, đề xuất thách thức, bỏ phiếu mà vẫn được phần thưởng tùy theo năng lực của bạn. Phần thưởng cho người đánh giá có thể lên tới 4000 ADA (~2400$ thời điểm viết bài) cho mỗi Fund.
Vận hành tiến bộ: tất cả các đề xuất tham gia đều phải trình bày phương án giải quyết các thử thách cụ thể, rõ ràng, công khai để cộng đồng đánh giá và bỏ phiếu các đề xuất. Bên cạnh đó, cộng đồng cũng quyết định trong việc bầu chọn ra những người vận hành quỹ Catalyst thay vì xuất phát từ nội bộ dự án.
Bỏ phiếu (voting) công bằng: chỉ cần sở hữu tối thiểu 500 ADA, bất kỳ ai cũng có thể tham gia bỏ phiếu (voting), nhận thưởng từ việc bỏ phiếu, nêu lên tiếng nói của bản thân cho định hướng phát triển của Cardano.
3. Cách Catalyst hoạt động
Giai đoạn Đổi mới (Innovation)
- Cộng đồng xác định các thách thức (challenge) dựa trên các định hướng phát triển, các vấn đề cần giải quyết trên Cardano.
- Mỗi người tham gia phản hồi các thách thức bằng cách đưa ra ý tưởng của mình trong giai đoạn này, hình thành các đề xuất, nhận phản hồi từ cộng đồng, và cuối cùng là hoàn thiện các đề xuất.
Giai đoạn Quản trị (Governance)
- Bất kỳ ai sở hữu ADA đều có thể tham gia đăng ký bỏ phiếu và tham gia bỏ phiếu cho các đề xuất
- Một cuộc kiểm phiếu được tiến hành sau khi kết thúc giai đoạn bình chọn.
- Công bố kết quả.
Giai đoạn Thực hiện (Execution)
- Các dự án được chọn lọc nhận được tài trợ sau khi hoàn thành các mốc (milestone) quan trọng.
- Các dự án được nhận hướng dẫn và hỗ trợ từ các cố vấn để thực hiện các đề xuất của họ, báo cáo định kỳ cho cộng đồng để đảm bảo mọi thứ diễn ra theo kế hoạch.
4. Cách tham gia Catalyst là gì
Bất kỳ ai cũng có thể tham gia vào Catalyst dù có hoặc không sở hữu ADA (ngoại trừ tham gia bỏ phiếu). Các vai trò mà mọi người có thể đóng góp cho Cardano khi tham gia Catalyst:
- Người đề xuất dự án (Proposers): đề xuất dự án giải quyết các thách thức để nhận được tài trợ. Ở Fund 11 đã có 82 đề xuất đến từ Việt Nam được cấp vốn, trong đó 24 đề xuất được cấp vốn với tổng số lượng ADA hơn 1,6 triệu (ADA).
- Người đánh giá cộng đồng (Community Reviewers-CR): đưa ra các ý kiến, phản hồi, hướng dẫn cho các đề xuất đã nộp, hỗ trợ thông tin cho người bỏ phiếu.
Ví dụ: ở Catalyst Fund 11, một người mới hoàn toàn tham gia ở vị trí CR (CR level 0) sẽ được phân bổ đánh giá 30 đề xuất và nhận thưởng 25 ADA cho mỗi đánh giá hợp lệ. Một CR level 0 có thể kiếm được 750 ADA (~450 USD) cho chỉ khoảng thời gian 2 tuần tham gia đánh giá. Một CR level 1 được phân bổ 80 đề xuất và nhận thưởng 50 ADA cho mỗi đánh giá hợp lệ, có thể kiếm được 4000 ADA (~2400$).
- Đội ngũ xây dựng thách thức (Challenge Teams): xác định các vấn đề cấp thiết cần giải quyết, đưa ra các tiêu chí đánh giá thành công của các đề xuất
- Người bỏ phiếu (Voters): tham gia vào hoạt động quản trị phi tập trung qua voting on-chain, quyết định các đề xuất sẽ được cấp vốn, định hướng tương lai của Cardano.
5 Phút Crypto sẽ có 2 bài hướng dẫn chi tiết cách thức tham gia Catalyst ở vai trò Người đề xuất dự án (Proposers) và Người đánh giá cộng đồng (Community Reviewers – CR).
5. Hành trình của Catalyst
Tính đến hết Fund 10, Catalyst đã cấp vốn cho hơn 1268 đề xuất trên hơn 4700 đề xuất đã nộp, với giá trị tài trợ lên đến 64 triệu USD, một con số khổng lồ đối với một quỹ phi tập trung.
Hơn 600 dự án đã hoàn thành và đóng góp to lớn vào hệ sinh thái Cardano. Cộng đồng Catalyst đã phát triển không ngừng với hơn 60 nghìn thành viên toàn cầu, hơn 1,74 triệu lượt bỏ phiếu đã được ghi nhận, các buổi họp Town Hall diễn vào mỗi thứ 4 hàng tuần thu hút những người tham gia Catalyst trên toàn thế giới.
Dự án Catalyst dân chủ hoá các quyết định bằng cách cho phép cộng đồng Cardano bình chọn cả về các thách thức họ muốn thấy được giải quyết và các đề xuất giải quyết chúng. Cộng đồng Cardano luôn nằm ở trung tâm của dự án, cho phép họ cùng nhau điều hướng và quyết định cách thức phát triển của cả blockchain và hệ sinh thái. Hãy tham gia Catalyst để trở thành một công dân thực thụ trên “quốc gia” Cardano.
Bạn có thể xem thêm video mà 5 Phút Crypto thực hiện về Catalyst :
Các kênh thông tin liên quan