Cetus là gì? Sàn DEX hàng đầu hệ sinh thái Sui Network

1. Cetus là gì?

Cetus là một sàn giao dịch phi tập trung (AMM DEX) hiện đại, được xây dựng trên hai mạng blockchain là Sui và Aptos. Với sự hỗ trợ từ Sui Foundation, dự án này đã tạo dựng được mức độ uy tín nổi bật, khác biệt so với nhiều sàn DEX khác trong hệ sinh thái Sui.

Cetus mang đến cho người dùng nhiều ưu điểm nổi bật như:

• Programmable: Cetus cung cấp giao thức thanh khoản tùy chỉnh dựa trên CLMM. Người dùng có thể thực hiện các chiến lược giao dịch phức tạp, tương tự như trên sàn CEX.
• Composability: Với định hướng “Liquidity As A Service,” Cetus tạo điều kiện cho các nhà phát triển và ứng dụng dễ dàng tiếp cận nguồn thanh khoản dồi dào, hỗ trợ xây dựng các sản phẩm như kho thanh khoản, phái sinh, hoặc sản phẩm đòn bẩy.
• Sustainability: Cetus áp dụng mô hình 2 token gồm CETUS và xCETUS, mang lại động lực nắm giữ lâu dài cho người dùng.

Từ khi đi vào hoạt động, Cetus đã đạt được những con số ấn tượng:

• Doanh thu tích lũy đạt hơn 5 triệu USD, cùng với hơn 25 triệu USD phí giao dịch.

• Tổng giá trị khóa (TVL) trong giao thức lên tới hơn 200 triệu USD, với phần lớn thanh khoản tập trung trên mạng lưới Sui (200 triệu USD). Trong khi đó, trên mạng Aptos, Cetus vẫn chưa đạt hiệu quả cao với TVL chỉ ở mức hơn 100 nghìn USD.

2. Đội ngũ phát triển

Dự án chưa công bố thông tin về đội ngũ phát triển.

3. Nhà đầu tư và đối tác

Cetus Protocol không công bố chi tiết số tiền huy động từ các vòng gọi vốn:

• Seed 5/2023: Được dẫn đầu bởi OKX Ventures và Kucoin Ventures. Cùng với đó là sự tham gia của các quỹ đầu tư khác như Animoca Brands, Jump Crypto…
• Strategic 2/2024: Vòng này chỉ có duy nhất Sui Foundation và cũng không tiết lộ số tiền kêu gọi.

Ngoài ra Cetus Protocol còn huy động được 800 nghìn USD thông qua đợt bán công khai (Public Sale) với giá bán 0,04 USD cho mỗi token CETUS. Đợt bán này được thực hiện trên nền tảng Launchpad của sàn giao dịch Bybit.

Về cơ bản, danh sách các quỹ đầu tư vào Cetus không để lại quá nhiều dấu ấn, nhưng đáng chú ý nhất là sự tham gia của Sui Foundation trong vòng gọi vốn chiến lược. Việc Sui Foundation tham gia độc quyền trong vòng này cho thấy sự tín nhiệm đối với Cetus và thể hiện cam kết lâu dài của dự án với hệ sinh thái Sui.

4. Sản phẩm của Cetus là gì?

Cetus Protocol – Sàn giao dịch phi tập trung (DEX) cung cấp một số sản phẩm và tính năng chính như sau:

• Swap: Cho phép người dùng trao đổi các loại token khác nhau với phí giao dịch thấp và độ trượt giá tối thiểu. 
• Pools (Concentrated Liquidity Pools): Người dùng có thể cung cấp thanh khoản bằng cách chọn phạm vi giá cụ thể, tối ưu hóa hiệu quả vốn và kiếm lợi nhuận từ phí giao dịch. Cetus hỗ trợ nhiều mức phí khác nhau: 0,01%, 0,05%, 0,25%, và 1%, cùng với bốn chế độ phạm vi giá để đáp ứng các sở thích về rủi ro và lợi nhuận khác nhau cho nhà cung cấp thanh khoản.
• Cross-chain Bridge: Cetus tích hợp Portal Bridge – Cầu nối cross-chain dựa trên Wormhole, cho phép người dùng chuyển tài sản (token, NFT) giữa các blockchain khác nhau một cách thuận tiện.

Điểm đặc biệt của Cetus Protocol nằm ở cơ chế Concentrated Liquidity Market Maker (CLMM), cho phép các nhà cung cấp thanh khoản (LPs) tập trung vốn vào một phạm vi giá nhất định thay vì phải phân bổ đều từ 0 đến vô cực như các mô hình AMM truyền thống. Nhờ vậy, CLMM tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn và tăng tiềm năng sinh lợi từ phí giao dịch cho các LPs.

Ví dụ: 

Giả sử bạn muốn cung cấp thanh khoản cho cặp token BTC/USDT trên Cetus Protocol và dự đoán giá BTC sẽ dao động trong khoảng 28,000 đến 32,000 USDT. Thay vì trải rộng thanh khoản trên toàn bộ dải giá từ 0 đến vô hạn, bạn có thể làm như sau:

• Thiết lập phạm vi giá: Chọn một phạm vi giá từ 28,000 đến 32,000 USDT cho cặp BTC/USDT.
• Cung cấp thanh khoản trong phạm vi giá đã chọn: Khi giá BTC nằm trong khoảng này, thanh khoản của bạn sẽ được sử dụng cho các giao dịch và bạn sẽ kiếm được phí giao dịch từ các hoạt động trong phạm vi giá đó.
• Quản lý vị thế với NFT: Vị thế thanh khoản của bạn được đại diện bởi một NFT, lưu trữ các thông tin như cặp token, phạm vi giá và lượng thanh khoản. Điều này cho phép bạn linh hoạt điều chỉnh phạm vi giá và số vốn cung cấp bất cứ lúc nào.

Nếu giá BTC nằm ngoài phạm vi 28,000 đến 32,000 USDT, thanh khoản của bạn sẽ không tham gia giao dịch cho đến khi giá quay lại trong phạm vi đã chọn. Việc này giúp bảo vệ bạn khỏi rủi ro biến động giá ngoài mong đợi và tập trung vốn vào các vùng có khả năng sinh lợi cao nhất.

Cơ chế CLMM của Cetus mang lại cho các LPs sự linh hoạt và tối ưu trong quản lý vốn, đồng thời nâng cao hiệu quả giao dịch với thanh khoản tập trung và chi phí thấp hơn cho người dùng.

5. Lộ trình phát triển

Dự án chưa công bố thông tin chi tiết về dự án trong tương lai.

6. Tokenomics

6.1 Thông tin tổng quan về token Cetus

6.2 Token Unlock và Token Allocation 

1 tỷ CETUS được phân bổ như sau:

• Community & LP 50%: Phân phối thông qua các chương trình Incentives hoặc các chiến dịch Marketing.
• Investor 15%: Khóa 6 tháng sau đó mở dần trong 12 tháng tiếp theo.
• Liquidity Treasury 15%: Dùng để duy trì lượng thanh khoản ổn định trên các sàn CEX/DEX.
• Team & Advisor 20%: Khóa 12 tháng sau đó mở dần trong 24 tháng tiếp theo.

Đầu tiên bạn cần lưu ý ở phần token cho Team và Advisor. Token đã được trả dần cho phần này, vậy nên áp lực chốt lời sẽ luôn xuất hiện.

Đối với Token của Investor thì gần như đã mở khóa 100%. Tuy nhiên vì giá của các quỹ không được tiết lộ nên chúng ta cần cẩn thận vì không có nhiều thông tin về quỹ đang lời bao nhiêu. 

50% cho cộng đồng là con số lớn và lượng token này cũng không có thời gian cụ thể cho việc mở khóa. Vì thế nếu bạn có ý định đầu tư vào Cetus thì phải theo dõi thật sát để biết được diễn biến của những khoản unlock bất ngờ cũng như các cơ hội farming incentive.

6.3 Token Usecase

CETUS có những ứng dụng như:

• Quản trị: Người nắm giữ CETUS có quyền bỏ phiếu cho các đề xuất phát triển và tham gia vào quá trình quản lý dự án thông qua phiếu bầu của mình.
• Staking: Bạn có thể chuyển đổi CETUS thành xCETUS – một token quản trị không thể chuyển nhượng, chỉ dùng để staking. Khi staking xCETUS, bạn sẽ nhận thưởng hàng tuần bằng SUI, CETUS và USDC, được phân phối từ phí giao dịch của giao thức.

Nếu muốn chuyển đổi từ xCETUS về CETUS, bạn có thể thực hiện bất kỳ lúc nào, nhưng sẽ cần chọn khoảng thời gian vesting từ 15 đến 180 ngày. Thời gian vesting càng dài, tỷ lệ quy đổi càng có lợi. Ví dụ:

• Vesting 15 ngày: Tỷ lệ 1:0.5, tức là với mỗi 1 xCETUS, bạn nhận được 0.5 CETUS sau 15 ngày.
• Vesting 180 ngày: Tỷ lệ 1:1, nghĩa là mỗi 1 xCETUS sẽ đổi thành 1 CETUS đầy đủ sau 180 ngày.

Ví dụ: Giả sử bạn có 100 xCETUS và bạn muốn đổi lại thành CETUS.

• Lựa chọn 1: Bạn chọn vesting 15 ngày với tỷ lệ 1:0.5. Sau 15 ngày, bạn sẽ nhận được 100 x 0.5 = 50 CETUS.
• Lựa chọn 2: Bạn chọn vesting 180 ngày với tỷ lệ 1:1. Sau 180 ngày, bạn sẽ nhận được 100 CETUS đầy đủ.

=>  Đồng nghĩa với việc nếu bạn muốn đổi nhanh từ xCETUS sang CETUS là bạn sẽ chấp nhận lỗ số CETUS. Nhanh nhất là 15 ngày nhưng bạn sẽ bị lỗ một nửa lượng token. Vậy nên hiểu rõ cơ chế này sẽ giúp bạn chọn cách đầu tư phù hợp, tránh thiệt hại không đáng có!

7. Tiềm năng và thách thức của Cetus là gì?

Tiềm năng:

• Cetus gắn liền với DeFi trên Sui vậy nên nếu đường dài DeFi trên Sui phát triển thì Cetus cũng sẽ là một mảnh ghép không thể thiếu khi đóng vai trò là DEX có TVL cao nhất hệ sinh thái.

Thách thức:

• Dự án không có mô hình quá nổi bật, về cơ bản chỉ là một sàn DEX sử dụng cơ chế CLMM. Vì vậy, nếu thiếu sự hỗ trợ từ Sui, khả năng để Cetus “tự lực” phát triển là khá khó khăn. Điều này cũng đồng nghĩa rằng nếu Sui gặp trở ngại, Cetus có thể sẽ bị ảnh hưởng và khó duy trì ổn định.

8. Kênh thông tin dự án

• Twitter
• Website

9. Tổng kết

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn tổng quan về Cetus – dự án mới nhất niêm yết trên Binance cùng với Cow Protocol. Mong rằng những insight thú vị đã mang đến cho bạn những kiến thức hữu ích để hỗ trợ hành trình đầu tư sắp tới.