Điều gì đang chờ đợi hệ sinh thái Solana trong năm 2025?

1. Mert là ai?

Mert Mumtaz từng làm việc tại Coinbase, và tại đây ông có cơ hội hợp tác với rất nhiều mạng lưới như Ethereum, Optimism, Polygon. Tuy nhiên ông lại bị cuốn hút bởi Solana khi đọc WhitePaper của dự án, từ đây ông bắt đầu dồn tâm huyết xây dựng các công cụ hỗ trợ cho các nhà phát triển trên hệ sinh thái Solana.

Trong quá trình làm việc với các Explorers, Indexers và Data Tools cho mạng lưới Solana, Mert Mumtaz nhận ra rất nhiều thách thức mà các nhà phát triển phải đối mặt. Từ những khó khăn đó, ý tưởng về Helius ra đời – một nền tảng chuyên cung cấp các công cụ mạnh mẽ như RPCs, API, và Indexers dành riêng cho các nhà phát triển trên Solana.

Trên thực tế Mert không làm cho Solana Labs hay Solana Foundation, ông đơn giản chỉ là một người đam mê tầm nhìn của mạng lưới và đóng góp tích cực vào sự phát triển của Layer-1 này.

Mert cũng chia sẻ rằng tương lai của crypto có thể được định hình bởi nhiều giải pháp khác nhau, bao gồm:

• Các Layer 2 trên Ethereum.
• Hệ sinh thái Cosmos.
• Mạng lưới Bitcoin.
• Và Solana là một trong những lựa chọn trên.

Năm 2024, Mert được Messari vinh danh là một trong những tài khoản Twitter nổi bật nhất, chỉ đứng sau “KOL mới nổi” là AI Agents aixbt.

Tiếp theo hãy cùng 5Money khám phá những kế hoạch thú vị mà Solana có thể mang lại trong năm tới trong phần hỏi đáp giữa Host và Mert!

2. Điều gì đang chờ đợi hệ sinh thái Solana trong năm 2025?

Vì Mert được tiếp xúc với rất nhiều Builder và các ứng dụng trên Solana, vậy nên ông có rất nhiều insights về các dự án sắp tới trên Sol cũng như các “Big News” trong thời gian sắp tới. Ông có chia sẻ:

• Đầu tiên chắc chắn là sự kiện ra mắt token của Pudgy Penguins trên Solana, mặc dù đây là bộ sưu tập được triển khai trên Ethereum.
• Bên cạnh đó là một số sưu tập NFT tương đối lớn khác sắp sửa ra mắt token trên Solana.

=> Điều này phần nào khẳng định thêm rằng xu hướng của các bộ NFT Bluechip sắp tới đó là ra mắt token, Pudgy Penguins đã là cái tên tiên phong. Tương lai có thể là Azuki, Doodles….

Ngoài ra ông cũng chia sẻ thêm về một số chỉ trích của cộng đồng thường nhắm về Solana:

• Phi tập trung: Phần lớn mọi người cho rằng Solana kém phi tập trung hơn Ethereum – Mert công nhận nhưng cũng chỉ ra rằng mỗi mạng lưới sẽ có một khả năng (Abilities) khác nhau, phù hợp với từng ngữ cảnh, mục đích sử dụng khác nhau. Theo mình hiểu ở đây đó là mặc dù kém phi tập trung hơn như hiện tại Solana cực nhanh và rẻ. Đây có lẽ là lí do khiến Pump.fun chọn Solana thay vì Ethereum.
• Builders: Một số người nghĩ rằng trên Solana thiếu đi các nhà phát triển, tuy nhiên thống kê mới nhất đã chỉ ra rằng Solana đã vượt Ethereum về số lượng các Dev trong năm 2024. 
• Roadmap: Một số ý kiến cho rằng Dev trên Sol đã hết động lực phát triển, tuy nhiên đó không phải là sự thật. Sẽ có khá nhiều các nâng cấp lớn cho Solana trong vài tháng đến 2 năm hay thậm chí 5 năm tới. Đây đều phục vụ cho việc triển dài hạn của Solana.
• Đối thủ: Các dự án Layer 1 với cấu trúc Monolithic như Sui và Aptos không phải là nỗi lo của Solana, ngược lại đội ngũ của Solana lại càng cảm thấy háo hức vì nó tạo ra động lực phát triển cho Solana khi xuất hiện các đối thủ xuất sắc như vậy.

3. Mert nghĩ sao về hoạt động chính trên Solana đến từ Memecoins?

Mert nói rằng việc này không nên được đánh giá là tốt hay xấu, mà còn tùy thuộc vào vai trò của bạn trong thị trường, khung thời gian đầu tư, bạn là người dùng hay nhà đầu tư.

Mert nói thêm: “Trong quá khứ chúng ta cũng có rất nhiều hoạt động đầu cơ như đối với Bitcoin, ICOs, NFTs và bây giờ nó là Memecoins. Hiện tại gần như mạng lưới nào cũng có Memecoins chứ không riêng gì Solana”.

Pump.fun nổi lên như một hiện tượng của chu kỳ này và họ đã chọn Solana chứ không phải các mạng lưới khác, điều này phần nào nói được lợi thế của Solana so với các L1 khác. Mert cũng nói rằng:

“Memecoins là một trong những ứng dụng lớn nhất của thị trường Crypto” 

Và Solana là nơi lí tưởng để người dùng có thể dễ dàng ra mắt và giao dịch một Token, từ đó Mert nghĩ rằng nó là điều tốt cho sức khỏe của một mạng lưới về mặt dài hạn trong ngữ cảnh không đặt nặng quá nhiều về mặt công nghệ.

Trong quá khứ, Solana từng gặp tình trạng nghẽn mạng do sự bùng nổ của NFT. Sự cố này đã giúp đội ngũ Solana nhận ra điểm yếu và nhanh chóng cải thiện hệ thống. Lần này, trước làn sóng Memecoins, Solana đã nâng cấp cơ sở hạ tầng để sẵn sàng đáp ứng các nhu cầu lớn hơn trong tương lai, khẳng định khả năng mở rộng và tính bền vững của mạng lưới.

4. Solana và Ethereum

Trong phần này, Host đã đề cập đến sự chênh lệch rõ rệt giữa hai mạng lưới: Ethereum hiện là “ông vua” của TVL (Tổng giá trị tài sản khóa), với con số ấn tượng lên tới 80 tỷ USD, trong khi Solana chỉ đạt 9 tỷ USD. Câu hỏi được đặt ra là, liệu Solana có khả năng bắt kịp Ethereum trong tương lai hay không? Hay điều đó có ảnh hưởng gì tới Solana không, Solana có cần phải theo kịp chỉ số đó không?

Câu trả lời của Mert rất thẳng thắn và trực diện:

• Một trong những điều mà Solana tự hào đó là khả năng tối ưu dòng vốn khi họ không cần tới quá nhiều TVL để có được khả năng thực thi tương đương các mạng lưới khác hay mang lại trải nghiệm mượt mà về DeFi cho người dùng.
• Ngoài ra, Solana tập trung vào phát triển khả năng giảm độ trễ băng thông, khả năng đồng bộ hóa thông tin càng nhanh càng tốt, cải thiện trải nghiệm người dùng trong không gian DeFi.
• Mert nhấn mạnh rằng việc cố gắng tạo ra quá nhiều ứng dụng trên một Blockchain không phải lúc nào cũng cần thiết. Điều quan trọng là hiểu rõ mục tiêu của bạn, bạn đang xây dựng gì và phục vụ đối tượng nào.
• Mert nói thêm mỗi Blockchain sẽ phù hợp với từng mục đích cụ thể, mô hình kinh doanh, vấn đề mà người dùng đang gặp phải, vậy nên việc cố gắng bắt kịp TVL của Ethereum đôi khi không phải là điều mà mạng lưới Solana nên làm, mỗi chain có một thế mạnh riêng và TVL không phải là yếu tố duy nhất quyết định đến sự thành công của chuỗi đó.

5. Đâu là xu hướng Crypto đáng chú ý trong 2025?

Khi được Host hỏi về các xu hướng Crypto tiềm năng trong năm 2025, Mert đã chia sẻ 3 xu hướng mà ông tin rằng sẽ thu hút sự chú ý:

• SocialFi là ngách được Mert nhắc tới, FriendTech từng làm dậy sóng xu hướng này và bây giờ trên Solana chúng ta có Kaito AI – Nền tảng cung cấp thông tin được AI phân tích dựa trên dữ liệu lấy từ Twitter, tập trung vào các insights chất lượng trong không gian Web3. Kaito AI đang tài chính hóa khía cạnh xã hội (Social) của Crypto và Mert cho rằng đây sẽ là xu hướng tiềm năng trong 2025.
• Depin nói chung như Hive Mapper, Helium hay các dự án làm về GPU, CDN, Data…
• Payments là mảng thanh toán, Mert tin rằng đây sẽ là một trong những xu hướng ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là sự tiện lợi trong việc thanh toán bằng Stablecoins.

Chốt lại sau buổi phòng vấn mình có một số cảm nghĩ rút ra như sau:

• Memecoins nói chung không xấu, nó giúp thu hút rất nhiều người mới vào thị trường, đóng vai trò như một biểu tượng của văn hóa, tính cộng đồng và đang được chấp nhận một cách rộng rãi.
• NFT ra mắt token sẽ là xu hướng sắp tới, bạn có thể mua NFT để đầu cơ ở những bộ chưa ra token. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng sau khi token được airdrop cho NFT Holder, giá của các bộ NFT thường giảm sâu. Một ví dụ điển hình là Mocaverse, nơi giá NFT lao dốc sau sự kiện airdrop. Tương tự, gần đây, các nhà đầu tư lớn (cá voi) đã bán ra 11 NFT Pudgy Penguins ngay trước thời điểm ra mắt token PENGU, cho thấy áp lực chốt lời có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

• Solana vẫn là hệ sinh thái mà chúng ta cần chú ý trong thời gian tới khi không chỉ có cuộc chơi của Memecoins và AI Agents, mà còn có xuất hiện của các giao thức Restaking, DePIN như Dawn, Gradient hoặc xa hơn là Solana ETF.

6. Tổng kết

Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn cái nhìn toàn diện hơn về mạng lưới Solana và những kế hoạch đầy hứa hẹn trong năm 2025. Đội ngũ 5Money sẽ liên tục cập nhật những thông tin mới nhất, đồng hành cùng bạn trên hành trình đầu tư và khám phá thị trường crypto. Chúc bạn thành công!