1. Tổng quan về hệ sinh thái DeFi

1.1 Hệ sinh thái DeFi là gì ?

Hệ sinh thái DeFi (Decentralized Finance – Tài chính phi tập trung) là một hệ thống tài chính được xây dựng trên blockchain, cho phép người dùng mua bán, vay, cho vay, staking, giao dịch phái sinh mà không cần thông qua ngân hàng hay tổ chức tài chính truyền thống. Nhờ sử dụng hợp đồng thông minh (smart contract), các giao dịch trong DeFi diễn ra hoàn toàn tự động, giúp tăng tính minh bạch, giảm chi phí và loại bỏ trung gian.

Không giống như tài chính truyền thống, nơi ngân hàng kiểm soát tài sản của bạn, DeFi giúp người dùng tự quản lý tài sản, thực hiện giao dịch thông qua ví crypto mà không bị ràng buộc bởi bất kỳ tổ chức nào. Điều này mang lại cơ hội kiếm tiền lớn, từ staking, yield farming đến lending & borrowing, nhưng cũng kèm theo nhiều rủi ro như hack, rug pull, biến động giá mạnh và vấn đề pháp lý chưa rõ ràng.

Với tổng giá trị bị khóa (TVL – Total Value Locked) lên đến hàng chục tỷ USD, DeFi đang phát triển nhanh chóng và trở thành một phần quan trọng trong thị trường crypto. Bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu có kết nối Internet cũng có thể tham gia, miễn là hiểu rõ cơ chế hoạt động và biết cách quản lý rủi ro.

1.2 Tiềm năng của hệ sinh thái DeFi là gì?

Ở thời điểm viết bài vào tháng 09/2024 thì DeFi có TVL (Total Value Lock) khoảng 80 tỷ USD, lúc cao nhất vào cuối năm 2021 có TVL đạt đỉnh 180 tỷ USD . Tuy nhiên, so với các thị trường như cổ phiếu, trái phiếu ở truyền thống trị giá hơn 100 nghìn tỷ USD thì toàn bộ hệ sinh thái DeFi chỉ như “hạt cát giữa biển”. 

JPMorgan Chase và Goldman Sachs đều cho rằng DeFi có thể thay đổi ngành tài chính truyền thống, miễn là có khung pháp lý rõ ràng và giải quyết được các vấn đề về bảo mật, thanh khoản, lòng tin của người dùng. Messari thậm chí còn lạc quan hơn, dự đoán rằng TVL của DeFi có thể đạt hàng nghìn tỷ USD trong vài năm tới khi thị trường này đang phát triển nhanh chóng.

So sánh hệ sinh thái DeFi so với các thị trường tài chính khác (thống kê ngày 06/09/2024)
Hệ sinh thái DeFi so với các thị trường tài chính khác (thống kê ngày 06/09/2024)

2. Các thành phần chính trong hệ sinh thái DeFi là gì?

Trong DeFi, có rất nhiều mảng khác nhau, tuy nhiên trong khuôn khổ bài viết này 5 Phút Crypto sẽ liệt kê các mảng lớn và quan trọng nhất, là xương sống của một hệ sinh thái DeFi.

Hệ sinh thái DeFi trên Ethereum (nguồn: The Block) 
Hệ sinh thái DeFi trên Ethereum (nguồn: The Block

2.1 DEX (Decentralize Exchange)

DEX là các sàn giao dịch phi tập trung, cho phép người dùng giao dịch tài sản Crypto. Đây là một trong những mảng quan trọng với nhu cầu giao dịch lớn, dẫn đến sự ra đời của nhiều dự án DEX trên các hệ sinh thái khác nhau. Tuy nhiên, chỉ một số cái tên đạt được vị thế vững chắc như Raydium và Orca trên Solana, Trader Joe trên Avalanche, và Pancakeswap trên BNB Chain.

Uniswap, tiên phong trong AMM DEX, luôn cải tiến để duy trì vị thế dẫn đầu trên các chuỗi lớn như Ethereum, ArbitrumPolygon. Nhờ uy tínthanh khoản cao, Uniswap cùng các DEX hàng đầu đã tạo ra rào cản lớn cho các dự án mới, khiến chúng gặp khó khăn trong việc thu hút thanh khoảnlòng tin. Vì vậy, mảng này gần như đã bão hòa.

Kể từ khi ra mắt, Uniswap luôn là sàn DEX có Volume hàng đầu thị trường
Uniswap luôn là sàn DEX có Volume hàng đầu thị trường

2.2 Lending & Borrow

Lending & Borrow là các nền tảng để người cho vay cung cấp tài sản nhàn rỗi nhằm kiếm lãi suất (lợi nhuận) và người đi vay thế chấp tài sản để vay cũng như trả lãi. Aave và Morpho Protocol là 2 trong số các dự án nổi bật nhất hiện tại.

Nhờ lịch sử phát triển lâu dài, bảo mật cao và thanh khoản lớn, Aave đã xây dựng được uy tín vững chắc trên các chuỗi EVM. Tuy nhiên, mảng này gần như đã bão hòa, và các dự án mới chỉ có thể cạnh tranh nếu đưa ra giải pháp đột phá, như Morpho với cách tiếp cận sáng tạo về thị trường tiền tệ tự do.

2.3 Derivatives

Derivatives (Công cụ phái sinh) là các sản phẩm tài chính cho phép người dùng giao dịch dựa trên giá trị của một tài sản, nhưng không cần sở hữu tài sản đó trực tiếp. Điều này giúp nhà đầu tư kiếm lời từ sự thay đổi giá trị của tài sản mà không cần phải mua bán thực tế.

Derivatives
Derivatives

Trong các công cụ phái sinh, Perpetual Contracts là mảng phát triển mạnh mẽ nhất. Đây là các hợp đồng phái sinh không có ngày hết hạn, cho phép nhà đầu tư giao dịch liên tục mà không lo về thời gian. Ngược lại, Option (quyền chọn) tuy phổ biến trong tài chính truyền thống, nhưng chưa phát triển mạnh mẽ trong DeFi.

Các nền tảng như dYdXGMX đã chiếm lĩnh mảng này, trong khi Hyperliquid hiện là một cái tên mới nổi. Ngoài ra, những dự án như VertexSynFutures cũng đang thu hút sự chú ý và phát triển mạnh mẽ.

Thêm vào đó, Perpetual Contracts còn được chia thành nhiều phân khúc khác nhau, bao gồm Pre-market, giao dịch tài sản vốn hóa lớn, với các mức độ rủi ro và yêu cầu thế chấp đa dạng. Vì vậy, mảng này vẫn còn rất nhiều cơ hội phát triển trong tương lai.

2.4 Liquid Staking

Liquid Staking là một hình thức trong đó bạn có thể stake (đặt cọc) tài sản như Ethereum hoặc Solana để hỗ trợ bảo mật cho mạng lưới, nhưng vẫn giữ tính thanh khoản cho tài sản của mình.

Điều này có nghĩa là thay vì khóa tài sản trong một khoảng thời gian dài như trong staking truyền thống, bạn có thể vẫn sử dụng tài sản đã stake để giao dịch hoặc tham gia các hoạt động khác.

Đây lĩnh vực có TVL lớn nhất trong DeFi, với Lido Finance chiếm 60% thị phần nhưng chỉ hỗ trợ duy nhất chuỗi Ethereum. Gần đây, Solana đã trở thành một trong số ít chuỗi ngoài Ethereum phát triển mạnh mảng Liquid Staking, với Jito đứng đầu.

Mô hình hoạt động của Lido Finance
Mô hình hoạt động của Lido Finance

2.5 Restaking

Restaking là quá trình stake lại tài sản đã được stake để bảo mật thêm cho các mạng lưới hoặc dịch vụ khác mà không cần rút tài sản ra. Điều này giúp người dùng tận dụng tối đa tài sản đã stake và kiếm thêm phần thưởng mà không làm mất tính thanh khoản của chúng.

Mô hình kinh tế của EigenLayer, dự án tiên phong trong Restaking
Mô hình của EigenLayer, dự án tiên phong mảng Restaking

Cả Restaking và Liquid Restaking là một lĩnh vực mới nổi trong năm qua, nhưng đã thu hút hàng chục tỷ USD TVL. Hiện nay, cuộc cạnh tranh trong mảng Liquid Restaking diễn ra chủ yếu trên Ethereum với các dự án như EtherFi, Puffer, Renzo, Mellow, và trên Solana với Jito, Solayer, cùng sự tham gia của các sàn CEX như Binance, Bybit,…

Do các dự án có khoảng cách không quá lớn và sự gia nhập của các CEX gần đây, mảng này được dự đoán sẽ phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Tìm hiểu thêm về TOP 4 dự án restaking tiềm năng trên các hệ sinh thái

2.6 CDP (Collateralized Debt Position)

CDP là các giao thức cho phép người dùng thế chấp tài sản để vay Stablecoin do dự án phát hành. CDP linh hoạt và dễ xây dựng hơn so với mô hình Lending & Borrow, nhưng yêu cầu giữ ổn định tỷ giá của Stablecoin.

Mảng này gần như đã bão hòa với MakerDAO (nay đổi tên thành Sky Protocol) chiếm ưu thế. Nhờ bảo mật, uy tín và thanh khoản lớn, MakerDAO đã xây dựng vị thế vững chắc. Tuy nhiên, các dự án mới vẫn có thể cạnh tranh nếu tập trung vào các tài sản có lợi nhuận cao hoặc rủi ro lớn mà MakerDAO chưa hỗ trợ.

TOP 8 giao thuc CDP lon nhat thi truong
TOP 8 giao thức CDP lớn nhất thị trường

2.7 Stablecoin

Stablecoin là loại tiền mã hóa được gắn với một tài sản ổn định như đô la Mỹ hoặc một loại tiền tệ khác, để tránh biến động giá. Ví dụ như USDT, USDC, DAI, USDe,… 

Đây là một mảng lớn trong DeFi, tương tự như vị thế của tiền pháp định trong tài chính truyền thống. Tether và Circle hiện đang thống trị Stablecoin dùng để lưu thông và định giá giao dịch.

Ngoài ra, các Stablecoin mang lại lợi nhuận cũng rất được ưa chuộng, với Ethena đứng đầu phân khúc này. Mặc dù Stablecoin sinh lợi hấp dẫn nhiều người dùng, chúng cũng đi kèm rủi ro cao. Do đó, vẫn còn nhiều cơ hội cho các dự án mới, và dự án nào làm tốt có thể nhanh chóng chiếm lĩnh thị phần.

TOP stablecoin có vốn hóa lớn nhất thị trường
TOP stablecoin có vốn hóa lớn nhất thị trường

2.8 RWA (Real World Assets)

RWA là mảng mã hóa tài sản thực như bất động sản, trái phiếu, cổ phiếu, v.v., để đưa lên blockchain hoặc giúp người dùng tiếp cận với các sản phẩm, dịch vụ từ thế giới thực thông qua các giao thức DeFi. Điều này giúp mở rộng khả năng đầu tưtăng tính thanh khoản cho các tài sản truyền thống.

Các dự án điển hình trong mảng RWA bao gồm Ondo FinanceBackedFi, giúp người dùng giao dịch tài sản thực một cách dễ dàng và an toàn trên blockchain.

TOP du an RWA co von hoa lon nhat thi truong
TOP dự án RWA có vốn hóa lớn nhất thị trường

3. Ưu và nhược điểm khi tham gia hệ sinh thái DeFi là gì?

3.1 Ưu điểm

  • Không cần trung gian: Trong tài chính truyền thống, ngân hàng hoặc tổ chức tài chính là trung gian xử lý giao dịch. Tuy nhiên, trong DeFi thì vai trò này sẽ được thay thế bằng hợp đồng thông minh, giúp người dùng giao dịch trực tiếp với nhau mà không cần bên thứ ba. Điều này không chỉ giảm chi phí mà còn giúp bạn kiểm soát hoàn toàn tài sản của mình.
  • Minh bạch & công khai: Mọi giao dịch trong DeFi đều được ghi lại trên blockchain và có thể được kiểm tra bởi bất kỳ ai. Điều này giúp ngăn chặn gian lận, tham nhũng hoặc thao túng tài chính. Bạn không cần tin tưởng vào một tổ chức hay ngân hàng nào—thay vào đó, bạn có thể tự kiểm chứng mọi thứ trên blockchain.
  • Tiếp cận toàn cầu: Với tài chính truyền thống, bạn có thể gặp rào cản khi mở tài khoản ngân hàng hoặc vay vốn do vị trí địa lý, giấy tờ pháp lý hoặc lịch sử tín dụng. DeFi loại bỏ hoàn toàn các rào cản này, giúp bất kỳ ai có Internet cũng có thể tiếp cận các dịch vụ tài chính, không phân biệt quốc gia hay thu nhập.
  • Cơ hội lợi nhuận cao: DeFi mở ra nhiều cơ hội kiếm tiền như staking, yield farming, lending, borrowing… với lợi nhuận hấp dẫn hơn tài chính truyền thống. Thay vì gửi tiền ngân hàng với lãi suất thấp, bạn có thể cung cấp thanh khoản cho các sàn DEX và nhận phần thưởng từ phí giao dịch hoặc token dự án.

3.2 Nhược điểm

  • Cần vững kiến thức để tham gia: DeFi không đơn giản như việc mở tài khoản ngân hàng. Người mới cần hiểu về cách dùng ví crypto, cách giao dịch trên sàn DEX, phí gas, bảo mật khóa riêng tư… Nếu không có kiến thức, bạn có thể dễ mắc sai lầm, như gửi nhầm token, mất quyền truy cập ví hoặc tham gia các dự án rủi ro mà không biết.
  • Rủi ro bảo mật – Hack – Lừa đảo: Vì không trung gian bảo vệ người dùng, bạn phải tự chịu trách nhiệm hoàn toàn cho tài sản của mình. Hợp đồng thông minh có thể bị hack, các dự án rug pull, hoặc bạn có thể bị lừa đảo thông qua các chiêu trò phishing. Nếu mất tiền, sẽ không có ngân hàng hay cơ quan pháp luật nào giúp bạn lấy lại.
  • Lợi nhuận cao đi kèm rủi ro lớn: Giá trị của các đồng tiền mã hóa trong DeFi có thể tăng mạnh nhưng cũng có thể giảm sâu trong vài phút. Nếu không có chiến lược quản lý rủi ro, bạn có thể thua lỗ nặng nề. Đặc biệt là với các dự án DeFi mới thường có tính thanh khoản thấp, dễ bị thao túng.
  • Phí giao dịch cao – Đặc biệt trên Ethereum: Trên những blockchain phổ biến như Ethereum, khi mạng bị tắc nghẽn, phí gas có thể lên đến hàng chục hoặc hàng trăm USD/giao dịch. Điều này gây khó khăn cho người dùng nhỏ lẻ khi muốn tham gia vào DeFi. Tuy nhiên, hiện tại đã có rất nhiều blockchain khác như Solana, Avalanche, hay Layer 2 (Arbitrum, Optimism) có phí thấp rất thấp.

4. TOP các hệ sinh thái DeFi trên các Blockchain lớn

DeFi là xương sống của bất kỳ hệ sinh thái nào vì thế thị trường crypto hiện nay có nhiều hệ sinh thái DeFi khác nhau, mỗi hệ có đặc điểm riêng về tốc độ giao dịch, phí, lượng người dùng và ứng dụng. Trong bài viết này, 5 Phút Crypton sẽ giới thiệu với bạn TOP 5 hệ sinh thái DeFi sôi động nhất hiện tại!

4.1 Ethereum

Ethereum vẫn giữ vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực DeFi với TVL lên đến 57,275 tỷ USD, cao hơn tất cả các hệ sinh thái khác cộng lại. Đây là nền tảng khởi nguồn cho các giao thức DeFi hàng đầu như Uniswap, Aave, Curve, MakerDAO và tiếp tục là lựa chọn hàng đầu của các tổ chức lớn nhờ vào tính bảo mật và phi tập trung cao.

TOP 10 giao thức DeFi lớn nhất trên Ethereum
TOP 10 giao thức DeFi lớn nhất trên Ethereum

Hệ sinh thái Ethereum có tính thanh khoản rất lớn, với hầu hết các loại stablecoin và tài sản số quan trọng đều có phiên bản trên Ethereum. Tuy nhiên, điểm trừ lớn nhất của Ethereum là phí giao dịch caotốc độ xử lý chậm, khiến người dùng nhỏ lẻ gặp khó khăn khi tham gia. Để khắc phục, nhiều giải pháp Layer 2 như Arbitrum, Optimism đã ra đời, giúp giảm phí và tăng tốc độ giao dịch.

4.2 Solana

Solana đang là hệ sinh thái DeFi tăng trưởng nhanh nhất với 3,35 triệu địa chỉ hoạt động – cao hơn cả Ethereum, cho thấy lượng người dùng đông đảo. Với TVL đạt 8,245 tỷ USD, Solana nổi bật nhờ tốc độ giao dịch nhanh, chi phí cực thấp và khả năng mở rộng cao.

Đây là lý do tại sao nhiều dự án DeFi như Jupiter, Raydium, Orca hay Drift phát triển mạnh trên Solana. Tuy nhiên, hệ sinh thái này vẫn gặp một số thách thức lớn, đặc biệt là tính ổn định của mạng lưới khi từng xảy ra nhiều lần sập hệ thống. Dù vậy, với đà phát triển hiện tại và sự quan tâm của các nhà đầu tư, Solana vẫn là một hệ sinh thái DeFi quan trọng và đầy tiềm năng.

TOP 10 giao thức DeFi lớn nhất trên Solana
TOP 10 giao thức DeFi lớn nhất trên Solana

4.3 Binance Smart Chain (BSC)

BSC là hệ sinh thái DeFi do Binance phát triển, thu hút hơn 1,3 triệu địa chỉ hoạt động và có TVL đạt 5,445 tỷ USD. Nhờ phí giao dịch rẻ, tốc độ nhanh và khả năng tương thích với Ethereum, BSC đã trở thành hệ sinh thái DeFi phổ biến nhất đối với người dùng mới.

Các nền tảng DeFi nổi bật trên BSC như PancakeSwap, Venus, Alpaca Finance giúp người dùng dễ dàng giao dịch, staking và cung cấp thanh khoản. Tuy nhiên, nhược điểm lớn của BSC là tính phi tập trung thấp, vì phần lớn hoạt động mạng lưới vẫn được Binance kiểm soát. Dù vậy, với sự hậu thuẫn từ Binance, hệ sinh thái này vẫn là một lựa chọn hấp dẫn cho những ai muốn tham gia DeFi với mức phí thấp và trải nghiệm mượt mà.

TOP 10 giao thức DeFi lớn nhất trên BSC
TOP 10 giao thức DeFi lớn nhất trên BSC

4.4 Tron

Tron là một blockchain được sáng lập bởi Justin Sun vào năm 2017, ban đầu hướng đến mục tiêu xây dựng một nền tảng phi tập trung dành cho nội dung số. Tuy nhiên, theo thời gian, Tron đã chuyển trọng tâm sang stablecoin và thanh toán, trở thành hệ sinh thái có khối lượng giao dịch USDT lớn nhất, vượt cả Ethereum, nhờ phí giao dịch cực rẻtốc độ xử lý nhanh.

Justin Sun là một nhân vật gây tranh cãi trong cộng đồng crypto. Ông từng có nhiều động thái tiếp thị mạnh mẽ, bao gồm cả mua lại BitTorrent, đấu giá bữa ăn với Warren Buffett, và xây dựng hệ sinh thái Tron theo phong cách khá tập trung. Dù không còn giữ vai trò chính thức tại Tron, Justin Sun vẫn có ảnh hưởng lớn và đang điều hành nhiều dự án liên quan như Huobi (HTX), Poloniex và Dominica Coin.

Về DeFi, Tron có TVL đạt 5,119 tỷ USD với hơn 2,25 triệu địa chỉ hoạt động, nhưng số lượng giao thức chỉ có 34, thấp hơn nhiều so với Ethereum hay BSC. Các ứng dụng DeFi trên Tron chủ yếu xoay quanh lending và swap, nổi bật có JustLend, JustSwap và Sun.io. Tuy nhiên, Tron bị chỉ trích vì tính phi tập trung thấp, khi phần lớn validator thuộc quyền kiểm soát của một số bên lớn, bao gồm cả Justin Sun.

Nhìn chung, Tron không phải là hệ sinh thái DeFi đa dạng nhất, nhưng có lợi thế mạnh về stablecoin và thanh toán, giúp duy trì một vị thế nhất định trong thị trường crypto.

TOP 10 giao thuc DeFi lon nhat tren Tron

4.5 Base

Base là hệ sinh thái Layer 2 trên Ethereum do Coinbase phát triển, với mục tiêu mang lại trải nghiệm DeFi nhanh hơn và rẻ hơn. Dù mới ra mắt không lâu, Base đã thu hút TVL lên tới 3,213 tỷ USD cùng hơn 848.000 địa chỉ hoạt động, trở thành Layer 2 có tốc độ phát triển nhanh nhất hiện nay.

Nhờ phí giao dịch thấp, tốc độ nhanh và sự hỗ trợ từ Coinbase, Base đã thu hút nhiều dự án DeFi như Aerodrome, Uniswap, Compound. Tuy nhiên, vì còn mới nên Base vẫn chưa có hệ sinh thái phong phú như các blockchain khác, và mức độ phi tập trung cũng đang trong quá trình hoàn thiện. Với sự tăng trưởng mạnh mẽ, Base hứa hẹn sẽ trở thành một trong những hệ sinh thái Layer 2 quan trọng trong tương lai của DeFi.

TOP 10 giao thức DeFi lớn nhất trên Base
TOP 10 giao thức DeFi lớn nhất trên Base

5. Cơ hội đầu tư với hệ sinh thái Defi trong thời gian tới?

Hệ sinh thái DeFi vô cùng rộng lớn và tiềm năng, nhưng theo dự đoán từ 5 Phút Crypto, trong thời gian tới, ba mảng sau đây sẽ có sự phát triển mạnh mẽ nhất.

5.1 Cơ hội đầu tư với RWA

Các loại tài sản thực ở thị trường tài chính truyền thống như bất động sản (300 nghìn tỷ USD), trái phiếu (130 nghìn tỷ USD), và cổ phiếu (110 nghìn tỷ USD). Vậy liệu có thể đưa khối tài sản khổng lồ này vào DeFi? Câu trả lời là RWA (Real World Assets) sẽ giải quyết vấn đề trên, kỳ vọng mang hàng nghìn tỷ USD từ tài chính truyền thống vào DeFi.

RWA đơn giản là cầu nối giúp người dùng DeFi tiếp cận với thị trường truyền thống và ngược lại, nhà đầu tư truyền thống dễ dàng sử dụng DeFi. Mục đích cuối cùng của việc này là nâng cao lợi nhuận và mang lại sự đa dạng sản phẩm đầu tư cho khách hàng.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại thì chỉ có sản phẩm mã hóa trái phiếu và chứng khoán là khả thi nhất. Vì nó dễ thực hiện cũng như không bị rào cảng nhiều bởi pháp lý. Và các tổ chức lớn ở truyền thống như BlackRock, Franklin,… sẽ thúc đẩy mảng này phát triển nhờ vị thế, tiềm lực của họ. Do đó, rất ít cơ hội cho các dự án thuần DeFi trong mảng RWA cạnh tranh.

Nhưng nhìn vào mặt tích cực thì việc các tổ chức trên có thể làm quy mô thị trường DeFi tăng trưởng hàng chục lần cũng sẽ giúp thị trường vốn đã bão hòa này hồi sinh trở lại. Đồng nghĩa với việc RWA lúc bấy giờ sẽ nổi lên thành trend và các dự án DeFi có thể thuận theo đà tăng trưởng.   

5.2 Cơ hội đầu tư với Liquid Restaking

Restaking ra đời đã đưa hàng nghìn tỷ USD tài sản trên chuỗi vào bảo mật cho Validator, giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt Validator khi nhu cầu tạo chuỗi tăng cao. Và Liquid Restaking xuất hiện để bổ trợ cho Restaking, mới ra mắt đã thu hút được hàng chục tỷ USD TVL kéo theo nhiều dự án ra mắt như Renzo, Puffer, Solayer,… và lan khắp các hệ sinh thái như Solana, Bitcoin,…

Nhưng đây chỉ là sự khởi đầu và câu chuyện phía sau còn hấp dẫn hơn khi EigenLayer đã bắt đầu trả thưởng cho Restaker. Việc Restaking nhận về lợi nhuận thực gấp đôi Staking chính là động lực để thúc đẩy sự phát triển cả Restaking và Liquid Restaking lâu dài.

5.3 Cơ hội đầu tư với Liquid Staking trên Bitcoin

Babylon là giao thức đầu tiên giới thiệu Staking cho Bitcoin, với ý tưởng sử dụng hàng nghìn tỷ USD giá trị BTC để bảo mật cho các chuỗi PoS. Điều này đáp ứng nhu cầu bảo mật của các chuỗi PoS, đặc biệt là những chuỗi mới hoặc có ít Validator, làm cho mảng này không kém cạnh Restaking trên Ethereum hay Solana.

Liquid Staking Bitcoin sẽ phát triển cùng Babylon, giúp đơn giản hóa việc staking và cho phép người dùng nhận LRT để tiếp tục sử dụng. Trong đó, Lombard Finance là cái tên được kỳ vọng nhất trong mảng cực kỳ “hot” này.  

Thiết kế của Babylon
Thiết kế của Babylon

Hiện tại, những lĩnh vực đã bão hòa ít tạo cơ hội cho các dự án mới tỏa sáng. Đầu tư vào những dự án này thường không mang lại sự tăng trưởng mạnh do thiếu sức hút và câu chuyện đã quá quen thuộc.

Tuy nhiên, các lĩnh vực mới nổi vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển, đặc biệt là những mảng hợp xu hướng như RWA, Liquid Staking Bitcoin và Liquid Restaking. Đầu tư vào các dự án theo xu hướng này có thể mang lại lợi nhuận lớn, nhưng bạn phải luôn cẩn trọng với các rủi ro kèm theo nhé!

6. Tổng kết 

DeFi đang thay đổi cách mọi người sử dụng tài chính, cho phép giao dịch, vay mượn mà không cần qua ngân hàng. Nhưng đi kèm cơ hội là những rủi ro không nhỏ: hack, rug pull, biến động mạnh và các rào cản pháp lý vẫn là bài toán chưa có lời giải.

Dù vậy, hệ sinh thái này vẫn tiếp tục phát triển, với RWA, Liquid Staking, Restaking là những mảng thu hút dòng tiền mới. Ethereum, Solana, BSC, Base vẫn giữ vai trò trung tâm, nhưng Layer 2 và Liquid Staking Bitcoin có thể là những xu hướng tiếp theo.

Quan trọng nhất: Luôn hiểu rõ mình đang làm gì, quản lý rủi ro và tránh FOMO. DeFi có thể giúp bạn kiếm lợi nhuận, nhưng cũng dễ khiến bạn mất trắng nếu không cẩn thận.

Câu hỏi thường gặp

Tôi cần gì để bắt đầu sử dụng DeFi?

Bạn cần có:
✅ Ví crypto như MetaMask, Trust Wallet để kết nối với các nền tảng DeFi.
✅ Một ít tiền mã hóa (ETH, BNB, SOL…) để giao dịch hoặc trả phí.
✅ Hiểu về rủi ro và cách bảo vệ tài sản, tránh bị lừa đảo hoặc mất tiền do lỗi cá nhân.

DeFi có an toàn không?

DeFi không an toàn tuyệt đối vì không có ai bảo vệ tài sản của bạn như ngân hàng. Các rủi ro phổ biến gồm:

  • Hack hợp đồng thông minh – Một số dự án bị hacker khai thác lỗi.
  • Rug pull – Chủ dự án lừa đảo, ôm tiền bỏ chạy.
  • Gửi nhầm ví hoặc kết nối nhầm trang web giả mạo – Nếu mất tiền, bạn không thể lấy lại.

Vì vậy bạn phải luôn nghiên cứu thật kỹ (DYOR), dùng ví an toàn và chỉ đầu tư số tiền bạn có thể chấp nhận mất.

DeFi có thể giúp tôi kiếm tiền như thế nào?

Bạn có thể kiếm tiền từ DeFi bằng nhiều cách:

  • Staking – Khóa token để nhận lãi.
  • Lending & Borrowing – Cho vay để nhận lãi, hoặc vay tài sản thế chấp.
  • Yield Farming – Cung cấp thanh khoản cho sàn DEX để nhận thưởng.
  • Giao dịch (Trading) – Mua bán token để kiếm lợi nhuận.

Nhưng nhớ rằng cơ hội lớn đi kèm rủi ro lớn, không phải lúc nào cũng thắng!

Làm sao để tránh bị lừa đảo khi tham gia DeFi?

  • Chỉ dùng các nền tảng uy tín – Kiểm tra dự án có audit không, có cộng đồng lớn không.
  • Không nhấp vào link lạ – Cẩn thận với các trang web giả mạo.
  • Không chia sẻ khóa riêng tư (Private Key) hoặc cụm từ khôi phục (Seed Phrase) với bất kỳ ai.
  • Luôn kiểm tra kỹ hợp đồng token trước khi giao dịch – Tránh mua phải token rác hoặc lừa đảo.

Nguyên tắc sống còn: “Không hiểu thì đừng đầu tư” – Nếu bạn chưa nắm rõ cách một dự án hoạt động, đừng vội bỏ tiền vào!