1. Retroactive là gì?
Retroactive là hình thức bạn phải góp phần trải nghiệm sản phẩm, xây dựng cộng đồng hoặc đóng góp cho dự án. Đổi lại bạn sẽ được nhận thưởng bằng token như một cách dự án tri ân cộng đồng và khuyến khích sự gắn bó lâu dài.
Mức thưởng cao hay thấp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như công sức bạn bỏ ra, giá trị đóng góp và chính sách phân bổ token của từng dự án.
Ví dụ: Trong Season 1 của chương trình Trailblazers, Taiko đã phát thưởng 10 triệu token TAIKO cho hơn 300.000 người dùng tham gia các hoạt động trên mạng lưới Taiko, như giao dịch token, chuyển tài sản, thêm thanh khoản, và nhiều hoạt động khác. Trung bình, mỗi người nhận được từ 50 – 200 USD.

Taiko Airdrop cho người dùng tham gia trải nghiệm sản phẩm
Hình dung sơ qua bạn cũng thấy Retroactive khá giống với Airdrop, vì cả hai đều là cách để người dùng nhận token từ dự án, nhưng chúng có cách hoạt động khác nhau:
- Airdrop thường là những đợt phân phối token miễn phí để quảng bá dự án. Người dùng có thể nhận được token chỉ bằng cách làm các nhiệm vụ đơn giản như follow mạng xã hội, retweet hoặc điền form. Nó giống như một chiến dịch marketing để thu hút sự chú ý của dự án trong giai đoạn đầu..
- Retroactive thường là thuật ngữ dành cho những người có đóng góp quan trọng và tham gia năng nổ trong một hệ sinh thái từ sớm, chẳng hạn như sử dụng sản phẩm,cung cấp thanh khoản hoặc phát hiện lỗi. Dự án sẽ trả thưởng bằng token dựa trên mức độ hoạt động của bạn.

2. Các hình thức kiếm tiền từ Retroactive
2.1 Trải nghiệm sản phẩm
Để có cơ hội nhận thưởng từ các dự án, bạn cần trải nghiệm sản phẩm của họ. Điều này có nghĩa là bạn sẽ thực hiện các thao tác như nạp tiền, giao dịch token, cung cấp thanh khoản, tạo/mua/bán NFT. Quá trình này thường diễn ra trên mạng chính:
- Testnet (Mạng thử nghiệm): Bạn sẽ được cấp token testnet miễn phí để thử nghiệm các tính năng của dự án. Mục đích chính là giúp các nhà phát triển tìm ra lỗi và hoàn thiện sản phẩm trước khi tung ra phiên bản chính thức.
- Mainnet (Mạng chính thức): Bạn sẽ phải sử dụng tiền thật để tham gia các hoạt động trên. Chi phí và cơ hội nhận thưởng sẽ phụ thuộc vào số tiền bạn đầu tư.
Ví dụ: Aptos đã phát thưởng cho hơn 20.000 ví đủ điều kiện nhận Airdrop, với mỗi ví nhận từ 150 đến 300 APT, tương đương từ 1.050 USD đến hơn 2.000 USD.

2.2 Cày Role (Cấp bật) trên Discord
Nhằm tránh các trại dùng nhiều tài khoản và bot để tham gia trải nghiệm sản phẩm và chiếm hết phần thưởng của người dùng thật. Đây là hình thức đang được rất nhiều dự án hiện nay áp dụng để phát thưởng cho những người dùng thật và có đóng góp cho dự án.
Bao gồm việc viết những bài phân tích, tạo meme, cung cấp những thông tin về dự án trên các nền tảng như Twitter, Telegram hoặc YouTube, hoặc thậm chí là hỗ trợ giải đáp các thắc mắc của cộng đồng trên Discord và Telegram.
Tùy thuộc vào mức độ đóng góp của bạn, dự án sẽ trao cho bạn những “huy hiệu” (Role) tương ứng. Những huy hiệu này không chỉ là biểu tượng, mà còn có thể được quy đổi thành suất Mint NFT miễn phí/giá ưu đãi hoặc token từ dự án.
Ví dụ: Nếu bạn tham gia tích cực trò chuyện trong Discord và hoàn thành các nhiệm vụ trên Galxe của Berachain, bạn sẽ được role Bera Club. Với cấp bậc này, bạn nhận được 80 BERA, tương đương khoảng 420 USD (với giá 6 USD/BERA).

2.3 Play to Airdrop (P2A)
Khái niệm này ra đời trong đợt dịch Covid-19, khi cả thế giới bị phong tỏa, công việc đình trệ và nhiều người rơi vào cảnh mất thu nhập. Giữa lúc đó, Play to Airdrop nổi lên như một “lối thoát” – chỉ cần ngồi nhà chơi game cũng có thể kiếm tiền, từ vài trăm đến vài nghìn đô mỗi tháng.
Với nhiều người, đây không chỉ là một cách trang trải cuộc sống mà còn là cơ hội đổi đời, biến khoảng thời gian khó khăn thành bàn đạp để bước vào lĩnh vực crypto.
Các dạng Play to Airdrop phổ biến:
- Free to Airdrop (Chơi miễn phí): Cho phép người chơi tham gia mà không cần bỏ vốn. Chỉ cần hoàn thành nhiệm vụ trong game là có thể nhận được token hoặc NFT. Đây là cách tiếp cận dễ dàng nhất, phù hợp với những ai muốn thử sức mà không thích rủi ro.
- Mua NFT hoặc vật phẩm để tham gia: Một số dự án yêu cầu người chơi sở hữu NFT hoặc vật phẩm trong game mới đủ điều kiện nhận Airdrop. Vì phải bỏ vốn ngay từ đầu, hình thức này thường đi kèm với phần thưởng lớn hơn so với Free to Airdrop, nhưng cũng đòi hỏi người chơi phải có sự tìm hiểu kỹ trước khi đầu tư.
Ví dụ: Pirate Nation đã phân phối 15 triệu PIRATE cho Season 1. Trung bình, những người chơi tích cực, hoàn thành tất cả nhiệm vụ và nắm giữ NFT sẽ nhận được 4,000 PIRATE, tương đương 800 USD (với giá 0,2 USD/PIRATE).

2.4 X to Earn
Nghe có vẻ lạ, nhưng thực ra “X to Earn” lại rất gần gũi với cuộc sống hiện đại. Thay vì chỉ lướt mạng xã hội hay xem phim giải trí, bạn hoàn toàn có thể kiếm tiền từ chính những hoạt động quen thuộc mỗi ngày.
Thay vì phải “cày” trong gamenhư Play to Airdrop, bạn chỉ cần tập trung vào một hành động đơn giản để nhận thưởng.
- Tap to Earn: Chỉ cần nhấn liên tục vào màn hình để tích điểm và nhận phần thưởng.
- Move to Earn: Kiếm tiền bằng cách chạy bộ hoặc di chuyển, khuyến khích lối sống năng động.
- Treo máy to Earn: Cài đặt Extension, mở trình duyệt và để máy chạy, không cần thao tác nhiều mà vẫn có thể nhận được token.
- Xem quảng cáo to Earn: Xem quảng cáo từ các bên đối tác của dự án để tích điểm và nhận phần thưởng.
- Content to Earn: Đây là cách kiếm tiền bằng cách chia sẻ kiến thức của bạn. Bạn có thể đăng những bài phân tích về thị trường Crypto hoặc một dự án cụ thể. Dự án sẽ dựa vào chất lượng bài viết của bạn – những bài viết có chiều sâu, nhiều insight và thông tin hữu ích – để quyết định phần thưởng bạn nhận được.
- …

2.5 Chạy Node
Trong blockchain, node là các thiết bị hoặc máy tính giúp lưu trữ dữ liệu, xác thực giao dịch và duy trì mạng lưới. Khi vận hành node, bạn có thể nhận thưởng bằng token từ dự án. Việc vận hành node có thể giúp bạn nhận thưởng token từ dự án, nhưng đây không phải cách săn Retroactive đơn giản.
- Bạn sẽ cần một thiết bị có phần cứng đủ mạnh.
- Biết cách cài đặt và duy trì node hoạt động ổn định.
- Ngoài ra, có thể bạn sẽ phải đầu tư vào key hoặc thuê VPS để đảm bảo hệ thống chạy mượt mà và đạt hiệu suất tốt nhất.
Ví dụ: Người dùng chạy node Celestia có thể nhận được từ 50-100 TIA mỗi node, tương đương 100 – 200 USD (với giá 2 USD/TIA).

Dù tiềm năng do ít cạnh tranh, nhưng chạy node cũng có rủi ro khi chi phí thiết lập có thể cao trong khi phần thưởng không đảm bảo bù đắp số vốn bỏ ra.
3. 5 tiêu chí săn Retroactive từ các dự án
Hiểu rõ các tiêu chí quan trọng khi săn Retroactive sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian, tối ưu vốn và tránh mất công vào những dự án kém chất lượng hoặc scam (lừa đảo). Dưới đây là 5 tiêu chí quan trọng để nhận diện những dự án có tiềm năng Airdrop/Retroactive.
3.1 Quỹ đầu tư và nguồn vốn huy động
Một trong những tiêu chí quan trọng khi chọn dự án làm Retroactive là xem xét các quỹ đầu tư đứng sau. Những quỹ lớn như A16z, Paradigm, Polychain Capital, Sequoia, Coinbase Ventures,…thường chỉ rót vốn vào các dự án tiềm năng, giúp đảm bảo mức độ uy tín cũng như nguồn lực phát triển lâu dài.

Lợi thế của dự án được quỹ đầu lớn hậu thuẫn:
- Dự án có tiềm lực tài chính vững vàng, tăng khả năng phát triển bền vững.
- Được kiểm định bởi các quỹ lớn, giảm rủi ro dự án lừa đảo.
- Cơ hội nhận thưởng cao hơn do dự án có nguồn vốn lớn để triển khai chương trình thưởng cho người dùng.
Một điểm đáng chú ý là nếu một quỹ đầu tư tham gia nhiều vòng gọi vốn (từ Seed đến Series A, B…), điều đó chứng tỏ họ có niềm tin lớn vào tiềm năng của dự án.

Bên cạnh việc được các quỹ lớn hậu thuẫn, số vốn huy động cũng đóng vai trò then chốt trong việc quyết định quy mô Airdrop/Retroactive. Nếu huy động được số tiền lớn, họ có thể mạnh tay chi cho các chương trình thưởng nhằm thu hút và giữ chân cộng đồng.
Ví dụ thực tế: Arbitrum là một minh chứng rõ ràng khi được các quỹ lớn rốt vốn hơn 120 triệu USD, bao gồm những cái tên khét tiếng như Polychain Capital, Pantera Capital, Alameda Research. Đặc biệt, Pantera Capital đã rót vốn vào hai vòng liên tiếp, cho thấy sự tin tưởng mạnh mẽ vào tiềm năng của dự án.
Nhờ nguồn vốn dồi dào và được hậu thuẫn bởi những ông lớn, Arbitrum đã phân phối 1,162 tỷ ARB cho 625.000 người dùng, dựa trên các hoạt động như swap, bridge,… Trung bình, mỗi người nhận được khoảng 625 – 1.250 ARB, tương đương 1.500 – 3.000 USD (với giá ARB dao động từ 1 – 1.5 USD).

Tuy nhiên, đây chỉ là một yếu tố để xem xét chứ không quyết định hoàn toàn. Nhiều dự án dù không huy động vốn được nhiều vẫn có thể Airdrop phần thưởng khủng, hoặc ngược lại, một số dự án huy động vốn được lớn nhưng lại không có Airdrop hấp dẫn.
3.2 Tokenomics
Cách đơn giản để xác định một dự án đáng cày Airdrop/Retroactive là xem tokenomics. Nếu dự án công khai minh bạch và dành từ 10% tổng cung trở lên cho Airdrop/Retroactive, thì đây tín hiệu tốt để chúng ta tìm hiểu dự án đấy.

Tuy nhiên, Một số dự án không công bố tokenomics từ đầu hoặc không đề cập đến Airdrop, mà chỉ đề cập đến phân bổ cho việc vận hành hệ sinh thái (Ecosystem). Trong trường hợp này, Airdrop cho người dùng có thể được tính vào mục này, bởi vì nó là một phần trong chiến lược phát triển cộng đồng và thu hút người dùng tham gia vào dự án.
3.3 Minh bạch và rõ ràng trong các sự kiện Airdrop/Retroactive
Khi tham gia săn Retroactive, bạn nên chọn những dự án có chương trình thưởng cho cộng đồng rõ ràng, chẳng hạn như có hệ thống điểm thưởng, roadmap bài bản và lộ trình phát triển minh bạch. Những dự án này thường có chiến lược phát triển dài hạn và cơ hội nhận Airdrop/Retroactive cao hơn.
Ngược lại, cần tránh những dự án có dấu hiệu khai thác người dùng quá mức bằng cách:
- “Ngủ đông” quá lâu, trì hoãn việc ra token mà không có lý do rõ ràng.
- Liên tục kéo dài sự kiện Airdrop/Retroactive, tạo cảm giác như đang vắt kiệt công sức của cộng đồng.
- Không tuân thủ roadmap, chậm trễ tiến độ nhưng không có cập nhật minh bạch.
3.4 Xu hướng/Lĩnh vực mới
Những dự án tiên phong trong một lĩnh vực mới và có sản phẩm đột phá thường, sẽ dễ thu hút dòng tiền lớn từ các quỹ đầu tư đồng thời nhận được sự quan tâm đông đảo từ cộng đồng. Các dự án này thường dùng những sản phẩm/mô hình mới để kích thích cộng đồng trải nghiệm sản phẩm ngay từ đầu thông qua các chiến dịch Airdrop/Retroactive.
Ví dụ thực tế: Grass là một trong những dự án tiên phong trong mô hình “Treo máy to Earn”. Người dùng chỉ cần cài đặt Extension của dự án và để trình duyệt chạy, là đã có thể kiếm từ 50 – 200 USD mỗi tài khoản. Sau khi cú nổ Airdrop từ Grass, hàng loạt những cái tên khác xuất hiện như Nodepay, Dawn, Teneo,…

3.5 Được theo dõi bởi các KOLs
Những người có kinh nghiệm lâu năm trong thị trường, đặc biệt là các KOLs và quỹ đầu tư lớn thường sẽ nắm bắt xu hướng sớm và có nguồn tin nội bộ chất lượng. Nếu một dự án được họ quan tâm, khả năng cao đó là một dự án tiềm năng.
Các KOLs có tiếng trong crypto, chẳng hạn như:
- 5 Phút Crypto – Chuyên phân tích, chọn lọc dự án tiềm năng và cập nhật cơ hội Airdrop Retroactive.
- Ignas | DeFi – Một trong những chuyên gia nghiên cứu DeFi.
- The DeFi Investor – KOL chuyên sâu về DeFi, Layer 2 và các dự án tiềm năng.
- ….
Việc theo dõi các KOLs và quỹ đầu tư lớn có thể giúp bạn sớm nhận diện những dự án tiềm năng để săn Retroactive hoặc Airdrop.
4. Chuẩn bị gì khi tham gia Retroactive
Để bắt đầu tham gia Retroactive, bạn cần chuẩn bị những hành trang như sau:
- Kiến thức và kỹ năng: Trang bị kiến thức chuyên sâu về Blockchain, DeFi, GameFi, SocialFi… là chìa khóa giúp bạn tham gia Retroactive hiệu quả và tối ưu hơn. Thay vì chạy theo mọi thứ một cách dàn trải, hãy tập trung vào một mảng mà bạn thực sự hiểu rõ. Điều này không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian, mà còn tăng cơ hội nhận được phần thưởng xứng đáng với công sức bỏ ra.
- Mối quan hệ: Theo mình, mối quan hệ chiếm khoảng 20-30% trong việc săn Retroactive. Việc có các mối quan hệ chất lượng trong ngành, đặc biệt là những người có thể chia sẻ thông tin từ đội ngũ dự án (như chiến lược Airdrop hoặc Retroactive sắp tới), sẽ mang lại cho bạn lợi thế lớn so với hàng trăm nghìn người khác đang tham gia. Những thông tin này có thể giúp bạn nắm bắt cơ hội trước, tối ưu hóa chiến lược và đạt được kết quả tốt hơn.
- Phân bổ nguồn lực hợp lý: Hãy dành 50% thời gian và vốn cho những dự án tiềm năng, đáp ứng 4-5 tiêu chí quan trọng. 30% còn lại có thể dành cho các dự án tạm ổn, thỏa mãn 2-3 tiêu chí. Cuối cùng, giữ 20% để nắm bắt cơ hội từ những dự án mới ra mắt chiến dịch Retroactive, giúp bạn không bỏ lỡ những tiềm năng bất ngờ.
Bạn có thể tham khảo bài Airdrop là gì? Để xem chi tiết về cách phân bổ nguồn lực khi tham gia cày Airdrop và Retroactive nhé!
5. Tổng kết
Trước khi quyết định tham gia săn Retroactive một dự án nào đó, hãy cân nhắc chi phí cơ hội mà bạn bỏ ra. Nếu bạn phải bỏ ra quá nhiều thời gian, công sức hoặc tiền bạc mà phần thưởng dự kiến không xứng đáng, thì tốt nhất nên tập trung vào những dự án khác tiềm năng hơn.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Retroactive là gì và 7 tiêu chí để săn Retroactive từ dự án trong thị trường Crypto. Đừng quên theo dõi Website 5 Phút Crypto để cập nhật thêm nhiều bài viết chất lượng khác nhé!


